- Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Άμεση ήταν η αντίδραση της εταιρείας ΘΕΩΝ Αισθητήρες ΑΕΒΕ στο δημοσίευμα της εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, που αναφερόταν σε «οσμή σκανδάλου» στο πρόγραμμα προμήθειας Οργάνων Νυκτερινής Παρατήρησης – Σκόπευσης (ΟΝΥΠΑΣ) για τους αντιαρματικούς εκτοξευτές Carl Gustaf του Ελληνικού Στρατού. Η εταιρεία είναι η προμηθεύτρια που θα παράσχει τα ΟΝΥΠΑΣ μέσω της κρατικής ΕΑΣ και την επιστολή της που δημοσίευσε το militaire.gr υπογράφει ο Γενικός Διευθυντής κ. Βασίλειος Σαββαΐδης, με ημερομηνία 31 Ιουλίου 2017, έχει ως εξής:
«Κύριε Διευθυντά,
Αναφερόμαστε στο δημοσίευμά σας της Παρασκευής 28/7 σχετικά με την προμήθεια διοπτρών για το αντιαρματικό Carl Gustaf και σε ό,τι αφορά την εταιρεία ΘΕΩΝ Αισθητήρες. Καίτοι αναμενόμενο και προαναγγελθέν από άλλο μέσο ενημέρωσης το δισέλιδό σας, μας κάνει εντύπωση η προσέγγισή σας για μια προμήθεια που έχει εγκριθεί από όλες τις κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων και που αφορά πρωταρχικά τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ) και δευτερευόντως την εταιρεία μας.
Ειδικότερα προς καλύτερη ενημέρωση των αναγνωστών σας, θέλουμε να δώσουμε απαντήσεις στα επιχειρήματα και στις τακτικές που χρησιμοποιεί ανταγωνιστική εταιρεία θερμικών διοπτρών και οι πρόσκαιροι υποστηρικτές τους, που είχαν σαν αποτέλεσμα την οκταετή και πλέον καθυστέρηση της συγκεκριμένης προμήθειας, που οδήγησε στο γεγονός ότι ένα από τα πιο σημαντικά αμυντικά συστήματα για την άμυνα στα σύνορά μας, να παραμένει με περιορισμένες επιχειρησιακές δυνατότητες.
Πιο συγκεκριμένα:
- Οι διόπτρες νυχτερινής όρασης (ΔΝΟ-ΟΝΥΠΑΣ) τρίτης γενιάς σε καμία περίπτωση δεν είναι «περασμένης τεχνολογίας», αλλά σήμερα λειτουργούν συμπληρωματικά αυτών που διαθέτουν θερμικό αισθητήρα και αλληλοσυμπληρώνονται επιχειρησιακά. Αυτό αποδεικνύεται και από το ό,τι όλοι οι σύγχρονοι στρατοί της Ευρώπης (Γερμανία, Σουηδία, Δανία, Αυστρία, Γαλλία κ.α.) σήμερα προμηθεύονται όργανα νυκτερινής όρασης κατά χιλιάδες όπου τα θερμικής τεχνολογίας αποτελούν λιγότερο του 10%. Για δε το συγκεκριμένο αντιαρματικό κανένας προηγμένος στρατός δεν χρησιμοποιεί κυρίως θερμικές διόπτρες οι οποίες βέβαια είναι και κατά μέσο όρο 40% ακριβότερες. Η εταιρεία μας ούτως ή άλλως εδώ και δύο χρόνια κατασκευάζει και τώρα εξάγει και θερμικές διόπτρες.
- Κάτι άλλο που διαφεύγει από τον «ειδικό» συνεργάτη σας είναι ότι το 40% έως και το 60% της αξίας μιας ΔΝΟ-ΟΝΥΠΑΣ, αφορά το επίπεδο επιδόσεων του αισθητήρα και των συναφών συστημάτων. Συνεπώς καμία απολύτως σύγκριση τιμών δεν μπορεί να γίνει, καθότι όπως θα πρέπει να γνωρίζετε, οι μη ΝΑΤΟϊκοί στρατοί (όπως αυτούς που αναφέρατε ως εξαγωγές της ΘΕΩΝ) λόγω εξαγωγικών περιορισμών κυρίως, χρησιμοποιούν αισθητήρες χαμηλότερων προδιαγραφών, άρα και κόστους! Για δε τις τιμές στο διαδίκτυο που αναφέρεστε προφανώς θα πρέπει να αφορούν άλλου είδους και επιδόσεων Διόπτρες όπως π.χ. για κυνηγούς και ως εκ τούτου δεν χρήζει περαιτέρω απαντήσεις (παρεμπιπτόντως, θα ήτανε ίσως σκόπιμο να δούμε στο διαδίκτυο και τιμές για ηλεκτρονικές πλακέτες και πως αυτές μπορούν να ανεβάσουν το κόστος μιας προμήθειας χωρίς λόγο).
- Ατυχώς αναφερθήκατε σε εξαγωγή τεσσάρων δειγμάτων που εστάλησαν στην Ινδία και αφορούσαν διαφορετικό επί της ουσίας υλικό, ασυναρμολόγητο σε μορφή ΚΙΤ (πλήρως υποδεέστερο των ΔΝΟ της προμήθειας αυτής) στα πλαίσια μεταφοράς τεχνογνωσίας σε εταιρεία κολοσσό της χώρας, η οποία μας είχε ήδη καταβάλλει τίμημα για τη μεταφορά τεχνογνωσίας. Επί της ουσίας λοιπόν η σύγκριση που κάνετε είναι πλήρως εσφαλμένη και βασισμένη σε ανόμοιες εξαγωγές τεσσάρων και μόνο δειγμάτων.
- Σχετικά με τα αναφερόμενα κόστη, υπάρχει από το «συνεργάτη» σας πλήρης σύγχυση των ποσοτήτων, των τιμών που αφορούν τη ΘΕΩΝ ως υποκατασκευαστή και της τελικής τιμής, απουσιάζουν δε οι μεταλλικές ειδικές βάσεις επί του αντιαρματικού και βέβαια ο ΦΠΑ. Το δε 2009 η συνολική ποσότητα ήταν 1500 όργανα ενώ η σημερινή προμήθεια αφορά 1950 όργανα όπως και το ΦΠΑ το 2009 ήταν 19% και σήμερα είναι 24%!
- Τέλος στο συνολικό κόστος προμήθειας ενσωματώνεται και το κόστος ανταλλακτικών όλων των κλιμακίων καθώς και τα ειδικά εργαλεία-συσκευές που είναι αναγκαία για τη συντήρηση των οργάνων και αυτό ανεβάζοντας δήθεν την τελική τιμή ενώ προϋπήρχαν εδώ και χρόνια. Όλα αυτά προφανώς για να αναδειχθεί μια φανταστική και ανύπαρκτη αύξηση/υπέρβαση των 10 εκατομμυρίων ευρώ.
- Βάσει των ανωτέρω αυθαίρετων και ανακριβών υπολογισμών του συνεργάτη σας , η μέση τιμή διόπτρας φαίνεται ότι φτάνει την εξωφρενική τιμή μονάδας 8.700 ευρώ, σε σύγκριση με ανύπαρκτες τιμές εξαγωγών των 2.465 ευρώ ή μη συγκρίσιμες τιμές εμπορίου των 3.800 ευρώ (π.χ. που προορίζονται για πολιτική χρήση), εν αντιθέσει με το πραγματικό Υποκατασκευαστικό κομμάτι της ΘΕΩΝ που είναι κάτω των 5.000 ευρω για μια ΔΝΟ ειδικής κατασκευής, υψηλών προδιαγραφών μετά από μια πολύχρονη ανάπτυξη και εκτεταμένες δοκιμές πεδίου. Συνυπολογίζοντας δε την ζημιά λόγω περαιτέρω αναβάθμισης αισθητήρα και προαίρεσης θερμικών που αναλύεται παρακάτω, ο καθείς καταλαβαίνει ότι δεν υπάρχει καμία υπερτιμολόγηση, τουναντίον.
Επί της ουσίας για να μην παίζουμε με τις τιμές και τους αριθμούς κατά το δοκούν, σας διαβεβαιώνουμε ότι δεν υπάρχει καμία αύξηση του κόστους της προμήθειας τα τελευταία δέκα (10) χρόνια όσον αφορά την εταιρεία μας αλλά και για τα ΕΑΣ καθόσον γνωρίζουμε. Αντιθέτως, λυπούμεθα που ο «ειδικός» συνεργάτης σας δεν ενδιαφέρθηκε να πληροφορηθεί για τα παρακάτω:
α) Στην παρούσα σύμβαση υπάρχει ειδικής σχεδίασης βάση προσαρμογής αλλά και το σημαντικότερο ότι με πρωτοβουλία της ΘΕΩΝ προσφέρεται αναβαθμιζόμενος αισθητήρας από την αρχική προσφορά/έγκριση χωρίς επιπλέον κόστος.
β) Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι με μεγάλο επιπλέον κόστος για τη ΘΕΩΝ, αποδεχθήκαμε 450 όργανα από τις 1950 ΟΝΥΠΑΣ να φέρουν αισθητήρα θερμικής απεικόνισης, χωρίς επιπλέον χρέωση και με μονομερή απόφαση του Ελληνικού στρατού. Ενδεικτικά σας αναφέρουμε ξανά ότι οι τιμές των θερμικών διοπτρών στη διεθνή αγορά ξεπερνούν κατά 40% αυτών των ΔΝΟ-ΟΝΥΠΑΣ.
γ) Τέλος, η συμφωνία με τα ΕΑΣ δεν έγινε σε μια ημέρα από την υπογραφή της κύριας σύμβασης, καθότι αυτή αφορούσε το τυπικό σκέλος. Η συνεργασία μας για αυτό το συγκεκριμένο αμυντικό σύστημα είναι σε ισχύ και εξέλιξη τα τελευταία οκτώ χρόνια και λόγω εκτεταμένων δοκίμων πεδίου.
Βάσει των ανωτέρω, η ΘΕΩΝ ως ελληνικός και διεθνής πια κατασκευαστής (και όχι βέβαια ως έμποροι όπλων που εντέχνως αναφέρει ο «συνεργάτης» σας για να δημιουργήσει εντυπώσεις) αισθάνεται υπερήφανη που στηρίζει με το ίδιο ακριβώς κόστος ως υποκατασκευαστής των ΕΑΣ, τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις στην αναβάθμιση του εξοπλισμού με κοινές πετυχημένες προσπάθειες στήριξης και των ΕΑΣ, με κοινές εξαγωγικές επιτυχίες και των δυο εταιρειών που αλληλοσυμπληρώνονται. Οι εξαγωγικές επιτυχίες της ΘΕΩΝ τα τελευταία 8-10 χρόνια έχουν υπερβεί τα 300 εκατομμύρια ευρώ και έχουν καταστήσει τη ΘΕΩΝ μία από τις τρεις ηγέτιδες εταιρείες στον κόσμο στον τομέα της νυχτερινής όρασης και των στρατιωτικών επιχειρήσεων σε συνθήκες χαμηλής ορατότητας ημέρα και νύκτα.
Παρεμπιπτόντως, θα ευχόμαστε και κάποιοι άλλοι «εθνικοί προμηθευτές» να είχαν μετουσιώσει τις πολλαπλώς μεγαλύτερες προμήθειες και υποκατασκευαστικές εργασίες, που έχουν αναλάβει, σε εξαγωγικές επιτυχίες. Και βέβαια δεν αναφερόμαστε σε εξαγωγές μέσω η λόγω αντισταθμιστικών ωφελημάτων. Η ΘΕΩΝ δεν έχει ποτέ εισπράξει ούτε ένα ευρώ από τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις χωρίς να το έχει μετουσιώσει σε πολλαπλάσιο αριθμό εξαγωγικών μονάδων. Περισσότερα επί τούτου στην επόμενη ευκαιρία που θα μας δοθεί. Και αυτό διότι προφανώς η όλη φασαρία εδώ δεν έχει να κάνει με αυτή την σχετικά μικρή προμήθεια, που εγκρίθηκε ως έχει από όλες τις κυβερνήσεις της τελευταίας οκταετίας, ούτε βέβαια αφορά μια μικρότερη εταιρεία σαν τη ΘΕΩΝ, αλλά υποκρύπτονται άλλα σημαντικότερα θέματα.
Ελπίζουμε ότι η έγκριτη εφημερίδα σας θα δημοσιεύσει την απάντησή μας ως έχει και ευελπιστούμε στο μέλλον να μη δεχθεί πάλι αβίαστα να φιλοξενήσει δημοσιεύματα, χωρίς να υπάρξει διασταύρωση και τεκμηρίωση, γιατί ελλοχεύει ο κίνδυνος να υπάρξει εσφαλμένη ενημέρωση στους πολυπληθείς αναγνώστες σας.
Στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση».
Σχολιάζοντας την επιστολή της ΘΕΩΝ, βλέπουμε ότι προσεγγίζει αφενός το ζήτημα της τεχνολογικής επάρκειας των συσκευών νυκτερινής παρατηρήσεως – σκοπεύσεως τεχνολογίας Ενισχύσεως Ειδώλου, σε συνδυασμό με το κόστος μονάδος και το συνολικό ύψος την συμβάσεως που ανέλαβε για το ΥΠΕΘΑ. Φυσικά, εφόσον για την σύμβαση η ΓΔΑΕΕ ούτε το ΥΠΕΘΑ ανακοίνωσαν οτιδήποτε, οπότε δεν έχει γίνει γνωστός ο τύπος των ΟΝΥΠΑΣ που έχουν προσφερθεί και επιλεγεί, δεν είναι δυνατόν να γίνουν εκτιμήσεις και συγκρίσεις από τρίτους, τόσο ως προς τις επακριβείς επιδόσεις όσο και ως προς το οικονομικό σκέλος.
Ωστόσο, ορισμένες παρατηρήσεις που μπορούν να γίνουν είναι οι παρακάτω:
- Οι συσκευές νυκτερινής παρατηρήσεως – σκοπεύσεως τεχνολογίας Ενισχύσεως Ειδώλου, υποσκελίζονται όλο και περισσότερο διεθνώς από αντίστοιχες συσκευές Θερμικής Απεικόνισης, λόγω βελτιωμένων επιδόσεων των τελευταίων και της ικανότητός τους για χρήση σε συνθήκες καπνού – σκόνης, ημέρα και νύκτα, που είναι συνηθισμένες στο πεδίο της μάχης. Οι συσκευές Ενισχύσεως Ειδώλου δεν «βλέπουν» μέσα από καπνό ή νέφος σκόνης, ούτε την νύκτα. Το πλεονέκτημα αυτό των θερμικών σκοπευτικών, τα καθιστά ουσιαστικά όχι απλά σκοπευτικά αλλά και συστήματα παρατηρήσεως.
- Η πραγματικότητα αυτή είναι η αιτία που πλέον σκοπευτικά Θερμικής Απεικόνισης προτιμώνται ακόμη και για όπλα υποστηρίξεως πεζικού όπως το Carl Gustaf, με παραδείγματα τον Αυστραλιανό Στρατό που προμηθεύτηκε 437 θερμικά σκοπευτικά AN/PAS-13C το 2009 για αντίστοιχο αριθμό εκτοξευτών και τον Ινδικό Στρατό ο οποίος προ μηνών προκήρυξε διαγωνισμό για θερμικά σκοπευτικά που θα εφοδιάσουν τους εκτοξευτές Carl Gustaf που διαθέτει. Ο ισχυρισμός της ΘΕΩΝ ότι κανείς προηγμένος στρατός δεν χρησιμοποιεί για το συγκεκριμένο όπλο θερμικές διόπτρες, δεν ισχύει. Προφανώς αυτή η διεθνής τάση είναι που από το 2011 ώθησε το ΓΕΣ να ζητήσει την προμήθεια θερμικών σκοπευτικών για τα Carl Gustaf.
- Η όλο και μεγαλύτερη διάδοση των συσκευών Θερμικής Απεικόνισης είναι ο λόγος για τον οποίο σήμερα το σημαντικά υψηλότερο κόστος τους έχει μειωθεί και είναι πιο ανταγωνιστικό έναντι των συσκευών Ενισχύσεως Ειδώλου, ιδίως εάν συνυπολογισθούν τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν.
- Το ερώτημα που απευθύναμε στο ΥΠΕΘΑ (https://www.doureios.com/wp/2017/07/29/%ce%bf%cf%83%ce%bc%ce%ae-%cf%83%ce%ba%ce%b1%ce%bd%ce%b4%ce%ac%ce%bb%ce%bf%cf%85-%ce%bc%ce%b5-%cf%84%ce%b1-%ce%bf%ce%bd%cf%85%cf%80%ce%b1%cf%83-%cf%84%cf%89%ce%bd-carl-gustaf/) παραμένει: Γιατί αυξήθηκε ο αριθμός των ΟΝΥΠΑΣ στον εν λόγω διαγωνισμό από 1.500 σε 1.950, την στιγμή που με τις διαδοχικές αναδιοργανώσεις και την αλλαγή των ΠΟΥ των μονάδων Πεζικού από το 2008 μέχρι σήμερα, τουλάχιστον 200 αντιαρματικοί εκτοξευτές Carl Gustaf αποσύρθηκαν και «πλεονάζουν»; Ζητήθηκε αυτό από το ΓΕΣ ή αποφασίσθηκε από την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΘΑ;
