Τουρκικά οπλισμένα UAV; Η VALPAK με τα πολυφασματικά δίχτυα αποκρύψεως είναι εδώ

Από Σάββας Δ. Βλάσσης

Η εντυπωσιακή δράση των Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών (UAV) της Τουρκίας στις συγκρούσεις σε Συρία, Λιβύη και τώρα στο Αρτσάχ, έχει προκαλέσει δικαιολογημένα μεγάλη αίσθηση. Οι εικόνες από τους αισθητήρες των UAV που αποτυπώνουν το “κυνήγι” των στόχων και τις τελευταίες τους στιγμές πριν εξαφανιστούν μέσα σε λάμψεις και καπνούς, ταρακουνούν οποιονδήποτε έχει έστω και το ελάχιστο ενδιαφέρον και ασφαλώς πολύ περισσότερο έναν στρατιωτικό. Ωστόσο, ο τελευταίος κατά κανόνα, είναι σε θέση από την πρώτη στιγμή να αντιληφθεί τις παραμέτρους εκείνες που απουσιάζουν από αυτούς τους πολέμους, επιτρέποντας τέτοιου είδους “εύκολους θριάμβους” από πλευράς UAV.

Μια από αυτές τις παραμέτρους, είναι το υπ’ αριθμόν ένα παθητικό μέτρο προστασίας, αυτό της αποκρύψεως και παραλλαγής.

Πράγματι, σε όλα τα βίντεο που έχουν δημοσιοποιηθεί, εμφανίζονται πεντακάθαρα οι στόχοι που πλήττονται με μεγάλη ακρίβεια από τα όπλα των UAV. Οι στόχοι είναι πλήρως εκτεθειμένοι, χωρίς την παραμικρή απόπειρα κάποιου έστω πρόχειρου μέτρου παραλλαγής. Στις πιο “οργανωμένες” περιπτώσεις, οι στόχοι έχει καταβληθεί προσπάθεια να προστατευθούν από πυρά ευθυτενούς τροχιάς, καλυπτόμενoι πίσω από αναχώματα. Από αέρος όμως, φαίνονται καθαρά σαν “καθιστές πάπιες”.

Είναι φανερό ότι στην Συρία οι δυνάμεις του τακτικού στρατού και πολύ περισσότερο οι παραστρατιωτικές δυνάμεις των Κούρδων, δεν απέδιδαν κάποια ιδιαίτερη προσοχή στις τεχνικές αποκρύψεως και παραλλαγής. Ούτε λόγος φυσικά για τους Λιβύους του LNA ενώ ούτε και οι πιο οργανωμένες σε τακτικό πλαίσιο δυνάμεις των Αρμενίων του Αρτσάχ, όμως ούτε και ο τακτικός Αρμενικός Στρατός, έδειξαν να επιδίδονται σε τέτοια μέτρα ή να χρησιμοποιούν κάποια τυπικά υλικά. Στην περίπτωση των Αρμενίων μόνο, παρατηρήθηκε κάποια χρήση ομοιωμάτων – ψευδοστόχων που προσέλκυσαν επιθέσεις από UAV.

Οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, όπως κάθε σύγχρονο Στράτευμα, κατέχουν το αντικείμενο των τεχνικών αποκρύψεως και παραλλαγής ενώ διαθέτουν και τα κατάλληλα εργαλεία για αυτούς τους σκοπούς. Το στοιχειώδες μέτρο, είναι το δίχτυ παραλλαγής. Δεν αναφερόμαστε βεβαίως σε κοινά δίχτυα παραλλαγής που παραπλανούν τον γυμνό οφθαλμό αλλά σε προϊόντα σύγχρονης τεχνολογίας με ιδιότητες που εξουδετερώνουν τους σύγχρονους αισθητήρες που χρησιμοποιούνται στο πεδίο της μάχης για εντοπισμό στόχων.

Η απόκρυψη επιγείων στόχων από τα “μάτια” των UAV, δηλαδή τους ηλεκτροπτικούς αισθητήρες που ενσωματώνουν θερμικές κάμερες υψηλής αναλύσεως, απαιτεί τεχνολογίες που στην χώρα μας κατέχει η εταιρεία VALPAK ΑΕ. Αυτή η ελληνική εταιρεία, που το εργοστάσιό της βρίσκεται στην Δεσκάτη Γρεβενών -μια από τις περιοχές με τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας σε όλη την Ευρώπη- παράγει από την δεκαετία του 1980 δίχτυα παραλλαγής. Η αρχή έγινε με δίχτυα τρισδιάστατης (3D) υφής με Near Infra-Red (NIR) ιδιότητες, εν συνεχεία με δίχτυα της λεγομένης τεχνολογίας Anti-Radar, που διακρίνονται από υλικό απορροφήσεως ακτινοβολίας ραντάρ (Radar Absorbing Material) μέχρι τα σημερινής τεχνολογίας ULCANS (Ultra Lightweight Camouflage Νet System) και δισδιάστατα (2D Type) δίχτυα, που παράγουν πολύ μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στην απομείωση ή και πλήρη απόκρυψη του θερμικού ίχνους των στόχων.

Σε γενικές γραμμές, τα δίχτυα παραλλαγής της VALPAK προσφέρουν προστασία πολλαπλού φάσματος (multispectral) δηλαδή στο ορατό και υπέρυθρο, όπως και σε ευρεία μπάντα συχνοτήτων που καλύπτει την ακτινοβολία συστημάτων ραντάρ. Πέραν αυτών όμως, στην ποικιλία προϊόντων της εταιρείας, εντάσσονται ακόμη και δίχτυα «ψευτοπαραλλαγής», που σκοπό έχουν με την διευκόλυνση του εντοπισμού τους, την δημιουργία ψευδοστόχων – δολωμάτων για να προκαλέσουν άσκοπη κατανάλωση όπλων από τον εχθρό.

Πρέπει να επισημανθεί ότι η VALPAK και μέσω αυτής οι Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, ακολουθούν τα αυστηρότερα πρότυπα στην συγκεκριμένη κατηγορία, που έχουν τεθεί από τις Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ. Συνεπώς, όχι μόνο υπάρχει υψηλή αυστηρότητα προδιαγραφών αλλά και πλήρης παρακολούθηση των εξελίξεων στον χώρο. Ενδεικτική της στρατηγικής σημασίας όσο και της ευελιξίας που εξασφαλίζει η ύπαρξη ελληνικής εταιρείας με κορυφαία προϊόντα στον χώρο, είναι οι κατά καιρούς ταχείες ικανοποιήσεις επιχειρησιακών απαιτήσεων που εκφράζονται από τα Γενικά Επιτελεία και με άκρως ανταγωνιστικό κόστος. Η VALPAK μάλιστα, έχει ικανότητα αναβαθμίσεως ήδη υπαρχόντων προϊόντων, ώστε να φθάσουν στα βελτιωμένα πρότυπα αποδόσεως, με κλάσμα μόνο του κόστος προμήθειας νέων διχτύων.

Συντάσσοντας πλήρεις μελέτες σχετικώς με όλων των ειδών τις απειλές αναγνωρίσεως (NIR, ραντάρ και θερμικά) από επίγεια μέσα, ιπτάμενα, Mη Επανδρωμένα Αεροσκάφη μέχρι και δορυφόρους, τα Γενικά Επιτελεία σε Ελλάδα και Κύπρο παρακολουθούν τις εξελίξεις και μέσω της VALPAK ανταποκρίνονται πλήρως σε αυτές. Μέχρι και σήμερα, στην διάρκεια της παρατεταμένης κρίσεως με την Τουρκία από τις αρχές του έτους, η VALKAP αθόρυβα εξελίσσει λύσεις και καλύπτει ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων με τον καλύτερο και πιο οικονομικό τρόπο.

Η εκπαίδευση σε τεχνικές αποκρύψεως και παραλλαγής, όσο βασικό αντικείμενο και αν είναι, εξελίσσεται διαρκώς όσο προοδεύει η τεχνολογία. Αναλόγως προσαρμόζονται και τα υλικά που χρησιμοποιούνται, τα οποία καθίστανται όλο και πιο ειδικής φύσεως. Είναι βασικό στοιχείο η ύπαρξη καταλλήλων και σύγχρονων υλικών για την απόκρυψη και παραλλαγή οπλικών συστημάτων, υποδομών κ.λπ. Αλλά εξίσου ζωτικό είναι να καλλιεργείται στις διοικήσεις των μονάδων η νοοτροπία της σωστής εφαρμογής των βασικών παθητικών μέτρων προστασίας και η προσαρμογή στις σύγχρονες απειλές.

Από αυτή την άποψη, σε ένα ενδεχόμενο σενάριο δράσεως τουρκικών οπλισμένων UAV εναντίον ελληνικών δυνάμεων, θα υπάρχει το βασικό στοιχείο της αποκρύψεως και παραλλαγής με σύγχρονα υλικά και τεχνικές, που θα υποβαθμίζει σοβαρά την δυνητική αποτελεσματικότητά τους. Η καταστροφή των εχθρικών UAV, είναι υπόθεση άλλων, ενεργητικών, μέτρων.