Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Η παραλαβή του προτεινόμενου Μνημονίου Συνεργασίας (MoU) που καταρτίσθηκε από το ΓΕΕΘΑ και περαιτέρω επαφές, ήταν ο σκοπός της επισκέψεως τετραμελούς στρατιωτικής αντιπροσωπείας της Σαουδικής Αραβίας, εχθές 17 Ιανουαρίου στην Αθήνα. Το MoU αφορά πρόταση για την αποστολή συστοιχίας του πυραυλικού αντιαεροπορικού συστήματος μεγάλου βεληνεκούς Patriot της Πολεμικής Αεροπορίας στην Σαουδική Αραβία, στο πλαίσιο πρωτοβουλίας την οποία ενθαρρύνουν οι ΗΠΑ ώστε να έχει πολυεθνικό χαρακτήρα.
Η ανάγκη προέκυψε μετά την επίθεση της 14ης Σεπτεμβρίου 2019 στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Abqaiq και Khurais στην Σαουδική Αραβία, από 18 Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη, τα οποία δεν κατέστη δυνατό να εντοπισθούν εγκαίρως και να αναχαιτισθούν, με την ευθύνη να αποδίδεται είτε σε αντίπαλες δυνάμεις της Υεμένης, τις οποίες υποστηρίζει το Ιράν. Από το 2015, εκτοξευόμενοι βαλλιστικοί πύραυλοι αλλά και ΜΕΑ από την Υεμένη, προστέθηκαν σε υφιστάμενες αντίστοιχες απειλές από το Ιράν, με αποτέλεσμα η Σαουδική Αραβία να βρεθεί στην ανάγκη αναπτύξεως διμέτωπης αντιαεροπορικής ασπίδας, με πρωτεύοντα ρόλο να αναλαμβάνουν τα συστήματα Patriot. Ωστόσο, ο αριθμός των υφισταμένων συστοιχιών δεν επαρκεί ενώ το ραντάρ ελέγχου των πυραύλων AN/MPQ-53 έχει τόξο έρευνας 90 μοιρών και ικανότητα ιχνηλατίσεως σε τόξο 120 μοιρών, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει περιμετρική ικανότητα ελέγχου για απειλές.
Οι ΗΠΑ είχαν ανταποκριθεί άμεσα, αναπτύσσοντας συστοιχίες Patriot στην Σαουδική Αραβία αλλά στην συνέχεια εκδήλωσαν μία πρωτοβουλία διεθνοποιήσεως του ζητήματος, προκειμένου να καταδειχθεί η στήριξη του Βασιλείου έναντι του Ιράν. Στο πλαίσιο αυτό, προ μηνός περίπου, προσεγγίσθηκε η ελληνική πλευρά και βολιδοσκοπήθηκε ως προς την διάθεση συνεισφοράς, δεδομένου ότι η Πολεμική Αεροπορία χρησιμοποιεί το σύστημα Patriot επί 20ετία. Οι εισηγήσεις σε επίπεδο Υπουργείου Εξωτερικών και Υπουργείου Εθνικής Αμύνης όσο και ΓΕΕΘΑ, ήταν θετικές και την προηγουμένη εβδομάδα καταρτίσθηκε το προτεινόμενο MoU.
Στις πρόνοιες της συμφωνίας, περιλαμβάνεται η κάλυψη του συνόλου των δαπανών για την ανάπτυξη και συντήρηση του προσωπικού, εξ ολοκλήρου από την Σαουδική Αραβία. Ακόμη και στην περίπτωση χρησιμοποιήσεως πυραύλων, αυτοί θα ανήκουν στο απόθεμα της Σαουδικής Αραβίας. Είναι αυτονόητο ότι η αποστολή δεν θα λάβει μέρος σε πολεμικές επιχειρήσεις της χώρας φιλοξενίας αλλά έχει ρόλο καθαρά υποστηρικτικό για την βελτίωση της αντιαεροπορικής αμύνης κρίσιμων πολιτικών εγκαταστάσεων και υποδομών.
Από ελληνικής πλευράς, προτείνεται η αποστολή 50 περίπου στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας, με ένα ραντάρ AN/MPQ-65, ένα Κέντρο Διευθύνσεως Πυρός AN/MSQ-104 και 2-4 μονάδες πυρός – εκτοξεύσεως πυραύλων. Όπως προελέχθη, δεν θα αποσταλούν πύραυλοι.
Η ελληνική συμμετοχή εκτιμάται ότι ενισχύει την θέση της χώρας ως ενεργού συμμάχου και θα αποφέρει οφέλη. Για την Πολεμική Αεροπορία ειδικότερα, η αμερικανική πλευρά έχει προσφερθεί να προβεί σε αναβάθμιση άνευ κόστους των συστημάτων που θα χειρίζεται το ελληνικό προσωπικό. Το ραντάρ AN/MPQ-65 θα αναβαθμισθεί ώστε το τόξο καλύψεως 120° να διευρυνθεί σε 240° για ιχνηλάτηση στόχων. Επιπλέον, οι μονάδες πυρός – εκτοξεύσεως πυραύλων, θα αναβαθμισθούν ώστε να καταστούν συμβατοί με τα βλήματα PAC-3, που αυξάνουν την ισχύ πυρός, δεδομένου ότι οι υφιστάμενοι εκτοξευτές έχουν 4 βλήματα έτοιμα για πυρ ενώ οι εκτοξευτές για PAC-3, μπορούν να φέρουν 16 βλήματα.
