Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Στην τελετή που πραγματοποιήθηκε στις 28 Αυγούστου στην 117 Πτέρυγα Μάχης, για την συμπλήρωση 50 ετών του θρυλικού F-4 Phantom II σε ελληνική υπηρεσία, ο ΥΕΘΑ Νίκος Δένδιας εκφώνησε ομιλία στην οποία ανέφερε αρκετά ενδιαφέροντα στοιχεία, που αξίζουν ενός μικρού σχολιασμού.
Ο υπουργός, είχε την ευγένεια να αναφερθεί στην παρουσία του αρχαιότερου διατελέσαντος διοικητού της 117 Πτέρυγας Μάχης στην τελετή, τον Αντιπτέραρχο ε.α. Βασίλειο Τσαούση. Εν τούτοις, πιστεύουμε ότι θα άξιζε και μία αναφορά στον πρώτο διοικητή Μοίρας Phantom, αυτόν δηλαδή που του εμπιστεύθηκε η Πολεμική Αεροπορία κι ανέλαβε το μεγάλο βάρος της εκπαιδεύσεως, αφομοιώσεως και επιχειρησιακής αξιοποιήσεως του νέου τύπου: τον Αντιπτέραρχο ε.α. Σωτήριο Κοντογιάννη. Ως διοικητής της 339 Μοίρας, αυτός και οι άνδρες του, έγραψαν ιστορία ως οι πρώτοι, που άνοιξαν τον δρόμο μιας νέας εποχής.
Ο ΥΕΘΑ αναφέρθηκε στα οφέλη που θα προκύψουν από την απόσυρση του F-4, ως παλαιού τύπου πλέον. Κατ’ αρχάς, τα όπλα κάθε είδους που χρησιμοποιούνται από τον τύπο, αυτονοήτως θα διατεθούν για τα νεωτέρου τύπου που παραμένουν σε υπηρεσία. Σε οικονομικό επίπεδο, η εξοικονόμηση κονδυλίων θα ανέλθει στα 30 εκατ. € ενώ θα αποδεσμευτεί και σημαντικό δυναμικό, 228 τεχνικών και 17 χειριστές.
Καθώς η 338 Μοίρα θα συνεχίσει για μερικά χρόνια ακόμη να πετάει με Phantom, ίσως δεν θα έπρεπε ο υπουργός να αναφερθεί σε αριθμό χειριστών που αξιοποιούν τον τύπο. Αν ισχύει ο αριθμός και ως “χειριστές” περιγράφονται οι ιπτάμενοι σε ρόλο κυβερνήτη και συγκυβερντήτη, αυτό σημαίνει ότι ιδανικώς μπορούν να αξιοποιηθούν 8 αεροπλάνα! Δηλαδή η 338 Μοίρα είναι περιορισμένης επιχειρησιακής ικανότητας.
Στο σημείο αυτό, έρχεται στο νου ότι η Πολεμική Αεροπορία έχει στο δυναμικό της περισσότερα από 30 F-4 και είναι γνωστό ότι ένας σημαντικός αριθμός έχει παραμείνει καθηλωμένος επί σειρά ετών στην ΕΑΒ, η οποία δεν μπόρεσε να ανταπεξέλθει και σε αυτό το έργο. Αυτό σημαίνει ότι από τα 39 αεροπλάνα που υποβλήθηκαν σε πρόγραμμα αναβαθμίσεως ηλεκτρονικών συστημάτων (AUP) αρκετά αεροπλάνα έμειναν “αδούλευτα” λόγω καθηλώσεως στην ΕΑΒ! Συνολικώς, το πρόγραμμα AUP που ανατέθηκε στην DASA έναντι τιμήματος 315 εκατ. $, δεν κεφαλαιοποιήθηκε ποτέ και η Πολεμική Αεροπορία δεν είχε την απόδοση που προσδοκούσε όταν σχεδίασε το πρόγραμμα. Επομένως, έχουμε μία τυπική περίπτωση κακοδιαχειρίσεως – σπατάλης σε τελική ανάλυση, λόγω της γενικότερης παθογένειας που χαρακτηρίζει τον ευρύτερο τομέα της κρατικής Αμυντικής Βιομηχανίας, λόγω διαφθοράς και ανικανότητος.
Τέλος, τα 30 εκατ. € ετησίως, που θα εξοικονομηθούν, είναι πραγματικά “ψίχουλα” εμπρός στο υψηλό λειτουργικό κόστος των F-35 που έχουν παραγγελθεί.
Αναφερόμενος στην “Ατζέντα 2030”, ο κ. Δένδιας επανέλαβε ότι στόχος είναι η διαμόρφωση δυνάμεως 200 μαχητικών τριών τύπων: F-16V, Rafale, F-35. Έχει γίνει γνωστό, ο περιορισμός της πολυτυπίας “περνάει” μέσα από την απόσυρση των Mirage 2000-5Mk2 της 331 Μοίρας. Όπως έχουμε γράψει, στάθηκε αδύνατο να αποκατασταθεί αποδεκτή διαθεσιμότητα του συγκεκριμένου τύπου, ο οποίος επί σειρά ετών παρέμεινε με ελλιπή συντήρηση λόγω μη διαθέσεως πιστώσεων για ανταλλακτικά. Κι αυτός είναι βασικός λόγος για την απόφαση αποσύρσεως – μεταπωλήσεως. Έτσι, έχουμε ένα ακόμη πρόγραμμα προμήθειας – εκσυγχρονισμού, το οποίο όπως και αυτό των 39 Phantom δεν απέδωσε τα προσδοκώμενα και τα λεφτά πήγαν “χαμένα”…
Κατά πόσο ισχύει λοιπόν ότι το Phantom στην Ελλάδα «έχει ολοκληρώσει με απόλυτη επιτυχία την αποστολή του», όπως είπε στον χαιρετισμό του ο ΥΕΘΑ; Τα Phantom και το προσωπικό που απασχόλησαν, ιδίως μετά το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού, “δεινοπάθησαν”, χωρίς να προσφέρουν στο έπακρο αυτό που ήθελε η Πολεμική Αεροπορία.
Συνολικώς, επενδύσεις σε δύο προγράμματα της Πολεμικής Αεροπορίας, αυτά των F-4 και των Mirage 2000-5, συμποσούμενου κόστους 1 δισ. € περίπου, δεν “έπιασαν τόπο” στον προσδοκόμενο βαθμό, δεν αξιοποιήθηκαν στο έπακρο κι αποδείχθηκαν σπατάλη.
Μιλώντας για το F-35, ο ΥΕΘΑ δικαιολογημένα το επαίνεσαι ως «το πιο σύγχρονο αεροσκάφος» και ανέδειξε ότι ήταν σωστή η απόφαση της κυβερνήσεως για την προμήθειά του.
Εδώ όμως, πρέπει να σημειώσουμε ότι οι αποσπασματικές προμήθειες και προγράμματα εκσυγχρονισμού μαχητικών της Πολεμικής Αεροπορίας, δεν αποτελούν και το καλύτερο παράδειγμα διεθνώς. Αντιθέτως, είναι μάλλον το παράδειγμα προς αποφυγή. Η κυβέρνηση που παρήγγειλε τα F-35, το οποίο ζητούσε η Πολεμική Αεροπορία, προ μερικών ετών παρήγγειλε τα Rafale, τα οποία δεν ήταν στο “σκοπευτικό” του ΓΕΑ. Επιβαρύνεται λοιπόν η Πολεμική Αεροπορία με δύο τύπους σύγχρονων μαχητικών.
Στην Ελλάδα είχε προταθεί από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, η συμμετοχή ως εταίρος στο πρόγραμμα F-35. Όταν ετέθη το ζήτημα της συμμετοχής για ανάληψη βιομηχανικού ρόλου από την ΕΑΒ, η Πολεμική Αεροπορία δήλωνε αρνητική, γιατί κάτι τέτοιο θα την δέσμευε στην προμήθεια του συγκεκριμένου μαχητικού… Όταν 15 χρόνια μετά άρχισαν να πετούν τα τουρκικά F-35, τότε η Πολεμική Αεροπορία ήθελε F-35. Αυτά παραγγέλθηκαν τώρα και φυσικά χωρίς καμμία βιομηχανική συμμετοχή.
Το ίδιο και με την αποσπασματική και “από το πουθενά” προμήθεια των Rafale.
Η προηγούμενη κυβέρνηση, είχε υπογράψει το πρόγραμμα F-16V. Λόγω επικλήσεως οικονομικών περιορισμών, επιλέχθηκε το φθηνότερο σενάριο για 83 μόνο αεροπλάνα. Όταν τα πρώτα F-16V άρχισαν να παραδίδονται, τότε η Πολεμική Αεροπορία κατέστησε σαφές ότι και άλλα 38 F-16 πρέπει να αναβαθμιστούν στο ίδιο πρότυπο.
Εάν αθροίσει κανείς τις μέχρι σήμερα αναθέσεις συμβάσεων για 200 μαχητικά των τριών τύπων που προστάζει η “Ατζέντα 2030”, τότε βλέπουμε μόλις 126 μαχητικά. Όλα αυτά, με επενδύσεις που φτάνουν τα 9 δισ. €! Εφόσον προχωρήσει η αναβάθμιση και των F-16 Block 50, ο αριθμός ανέρχεται σε 164. Επομένως, θα εξακολουθεί να υπάρχει απαίτηση για 30-40 επιπλέον μαχητικά.
Μετά δηλαδή από επενδύσεις 10 δισ. €, θα απαιτείται επιπλέον δαπάνη 3-4 δισ. €.
Στο μεταξύ, αν τα πολύ πιο απαιτητικά F-35 και Rafale, έχουν την μεταχείριση που είχαν τα Phantom ή τα Mirage, δεν υπάρχουν δικαιολογίες για τις συνέπειες. Έχουμε πλούσια εμπειρία…
Έχουμε μπροστά μας τις συνέπειες της τεράστιας σπατάλης πόρων, χωρίς το επιθυμητό αποτέλεσμα, λόγω ανυπαρξίας προγραμματισμού και πολιτικής αμυντικών επενδύσεων, σε συνάρτηση με στρατηγική αναπτύξεως εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας. Και αν η εικόνα που περιγράψαμε, αφορά τον πιο “δύσκολο” – απαιτητικό Κλάδο, από τεχνολογικής απόψεως, δεν είναι καλύτερη η κατάσταση στους εξοπλισμούς των άλλων δύο Κλάδων. Η οικονομική δυσπραγία, δεν είναι δικαιολογία για την διαχρονική διαφθορά και ανικανότητα.
Ακολουθεί παρακάτω ο χαιρετισμός του ΥΕΘΑ στην τελετή της 28ης Αυγούστου:
«Κυρίες και κύριοι,
Είναι για μένα ιδιαίτερη τιμή που βρίσκομαι σήμερα εδώ στην 117 Πτέρυγα Μάχης στην Ανδραβίδα. Μια μέρα σημαντική για την Πολεμικής μας Αεροπορία.
Σηματοδοτεί τον εορτασμό μισού αιώνα υπηρεσίας των αεροσκαφών F-4 Phantom, ενός θρύλου των αιθέρων που υπηρέτησε αποτελεσματικά την Πολεμική Αεροπορία της Πατρίδας μας.
Προέβαλε και ενίσχυσε τις δυνατότητές μας, την αποτρεπτική μας ισχύ. Σήμερα όμως γιορτάζουμε και κάτι άλλο, εξίσου σημαντικό. Το πέρασμα σε μια νέα εποχή, την εποχή των F-35, της πιο σύγχρονης αεροπορικής πλατφόρμας σήμερα στον πλανήτη.
Η πλατφόρμα αυτή του F-35 θα διασφαλίσει ότι και στο μέλλον η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία θα εξακολουθήσει να συγκαταλέγεται στις πιο σύγχρονες αεροπορίες του κόσμου. Και ότι θα μπορεί, όπως και στο παρελθόν, έτσι και στο μέλλον να υπερασπίζεται αποτελεσματικά την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.
Κυρίες και κύριοι,
Βρισκόμαστε εδώ για να θυμίσουμε κατ’ αρχήν, πώς ξεκίνησαν όλα την Παρασκευή 5 Απρίλιου 1974, όταν τα πρώτα έξι F-4 Phantom προσγειώθηκαν εδώ, στην 117 Πτέρυγα Μάχης.
Και να φέρουμε πάλι στη μνήμη των νεότερων όλες εκείνες τις στιγμές που άνθρωποι και μηχανήματα έγιναν ένα για την προστασία της Πατρίδας, καταγράφοντας άπειρες ώρες πτήσεων και να τιμήσουμε όλους εκείνους που προσέφεραν σε αυτήν την προσπάθεια.
Θα ήθελα να κάνω μια ειδική αναφορά στον αρχαιότερο ζώντα διοικητή της 117 Πτέρυγας Μάχης, τον Αντιπτέραρχο εν αποστρατεία, τον κ. Βασίλειο Τσαούση. Όπως επίσης να κάνω και μια αναφορά στο σημερινό διοικητή, τον Σμήναρχο Χρήστο Σπυρόπουλο, αλλά να αναφερθώ -έστω και δεν μπορώ λόγω χρόνου να επαναλάβω όλα τα ονόματα- στο προσωπικό, στις εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες, που υπηρέτησαν όλα αυτά τα χρόνια στα F-4 στην Ανδραβίδα.
Και βέβαια η σκέψη μας πάντα στρέφεται σε αυτούς που δεν είναι πια μαζί μας. Στους 24 πεσόντες πιλότους των οποίων τα ονόματα στο προσκλητήριο εκφωνήθηκαν και οι οποίο θυσίασαν τη ζωή τους υπερασπιζόμενοι την Πατρίδα μας και δημιουργούν για εμάς όλους μια κιβωτό ιερής παρακαταθήκης. Υπόμνηση της υποχρέωσης όλων μας ανεξαρτήτως, να διαφυλάξουμε ό,τι μάς παραδόθηκε και ό,τι δημιουργήσαμε, δηλαδή το σύνολο της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Πατρίδας μας, σύμφωνα με το Σύνταγμα και τις παραδόσεις μας.
Όμως κυρίες και κύριοι, θέλω να επανέλθω στο μέλλον, γιατί η σημερινή εκδήλωση δεν αποτελεί μόνο μια ανάκληση αναμνήσεων, αλλά αποτελεί κάτι παραπάνω, μία δήλωση αισιοδοξίας και αυτοπεποίθησης για το μέλλον.
Ένα στέρεο βήμα στην «Ατζέντα 2030», δηλαδή την προσπάθεια να δημιουργήσουμε τις ισχυρότερες Ένοπλες Δυνάμεις στην Ιστορία του Ελληνισμού.
Το σχέδιο στο πλαίσιο της «Ατζέντας 2030» προβλέπει η Πολεμική Αεροπορία μας να διαθέτει διακόσια σύγχρονα αεροσκάφη 4ης και μισής και 5ης γενεάς τριών τύπων: F-16 Viper, Rafale και F-35, αντικαθιστώντας σταδιακά τα αεροσκάφη 3ης και 4ης γενιάς.
Με την απόκτηση των F-35, που θα φιλοξενηθούν εδώ στην Αεροπορική Βάση της Ανδραβίδας, οι εγκαταστάσεις της οποίας θα αναβαθμιστούν ριζικά, κάνουμε ένα στέρεο βήμα προς το μέλλον το οποίο χρηματοδοτείται από το υστέρημα του ελληνικού λαού, κάθε Ελληνίδας και κάθε Έλληνα.
Αντιλαμβάνομαι, ως μέλος της Κυβέρνησης, πλήρως τις επιφυλάξεις που εξέφρασαν ορισμένοι για το υψηλό κόστος της αγοράς του αεροσκάφους F-35. Όμως, κυρίες και κύριοι, το κόστος της Εθνικής Ανεξαρτησίας, το κόστος της προστασίας της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων, στο τέλος της μέρας το κόστος της ελευθερίας, δεν μπορεί να μετρηθεί μόνο σε χρήματα και δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη και ευημερία αν η χώρα δεν είναι ασφαλής, εάν δεν έχει την δυνατότητα να υπερασπίσει τον εαυτό της.
Δούρειος Ίππος Podcast #80 – 20 F-35 & 20 F-16V για την δεκαετία του 2030
Νομίζω ότι αν παρακολουθούμε την επικαιρότητα των τελευταίων ημερών και την αγωνιώδη προσπάθεια άλλων χωρών της περιοχής μας, όχι κατ’ ανάγκη χωρών που δεν έχουν διεκδικήσεις απέναντι στην Ελλάδα, να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα των F-35, αντιλαμβανόμαστε όλοι πόσο σωστή ήταν η απόφαση της Κυβέρνησης να προχωρήσει στην αγορά αυτής της υπερσύγχρονης πλατφόρμας.
Μίας πλατφόρμας που δίνει στην Πατρίδα μας ένα πλεονέκτημα, μία ποιοτική υπεροχή στη διαρκή, διαχρονική προσπάθεια να διασφαλίσουμε την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.
Κυρίες και κύριοι,
το F-4 έχει ολοκληρώσει με απόλυτη επιτυχία την αποστολή του. Θα συνεχίσει, όμως, να προσφέρει με άλλους τρόπους. Καταρχήν παρέχοντας όπλα του, σύγχρονα όπλα του, σε νέες, νεότερες αεροπορικές πλατφόρμες. Ακόμα, δίνοντάς μας την δυνατότητα να αξιοποιήσουμε το έμπειρο ανθρώπινο δυναμικό του σε άλλες θέσεις καλύπτοντας επιχειρησιακές ανάγκες, σύμφωνα με τις εισηγήσεις του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας. Δηλαδή επιτυγχάνοντας μεγάλη εξοικονόμηση σε ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους.
Θα εξοικονομηθούν κονδύλια περίπου 30 εκατομμυρίων ετησίως και θα χρησιμοποιήσουμε για τις ανάγκες μας 228 τεχνικούς και 17 χειριστές, προσωπικό πολύτιμο και απολύτως απαραίτητο.
Κυρίες και κύριοι,
Η Ανδραβίδα περνάει σήμερα σε μία νέα εποχή, σε μία εποχή αναδιοργάνωσης και μεγάλης αναβάθμισης των νέων εγκαταστάσεων, των προϋποθέσεων για το F-35, το πιο σύγχρονο αεροσκάφος, όπως σας είπα, 5ης γενεάς στον πλανήτη.
Διασφαλίζουμε έτσι όχι μόνο το μέλλον της Βάσης, της Μοίρας, αλλά κάτι πολύ ευρύτερο, σημαντικότερο: ότι η Ελλάδα θα παραμείνει ισχυρή, δυνατή, ένας σταθερός και αξιόπιστος παράγοντας ειρήνης στην περιοχή, ένας παράγοντας που προάγει στην ασφάλεια στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Όλοι αναγνωρίζουμε ότι η αποστολή των πληρωμάτων όλα αυτά τα χρόνια ήταν δύσκολη. Χρειάστηκε γενναιότητα, χρειάστηκε επαγγελματισμός και αυταπάρνηση πολλές φορές για να συντηρούνται αυτά τα μέσα για μισό αιώνα, για να μπορέσουμε να έχουμε την απαραίτητη μέγιστη επιχειρησιακή διαθεσιμότητα.
Θέλω λοιπόν, και έχω υποχρέωση να το κάνω εκ μέρους της Κυβέρνησης, θέλω να συγχαρώ αλλά και να ευχαριστήσω όλους όσους διετέλεσαν διοικητές για την προσφορά τους στην Πατρίδα. Αλλά και όλο το ιπτάμενο και το τεχνικό προσωπικό της 117 Πτέρυγας Μάχης για την αδιάκοπη ανταπόκριση με επάρκεια στα υψηλά καθήκοντα.
Συνέβαλαν καθοριστικά στην προάσπιση των εθνικών δικαίων, της εδαφικής ακεραιότητας και της κυριαρχίας της Ελλάδας.
Σας ευχαριστώ πολύ».
