Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Λίγο πριν τα Χριστούγεννα, αντιπροσωπεία αξιωματικών της πολεμικής αεροπορίας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων επισκέφθηκε την 111 Πτέρυγα Μάχης, όπου ενημερώθηκε για το έργο της 330 Μοίρας. Η επίσκεψη σχετίζεται με το εκπεφρασμένο ενδιαφέρον των ΗΑΕ για την αγορά των 32 μαχητικών F-16 Block 30 της Πολεμικής Αεροπορίας.
Το ΥΠΕΘΑ επείγεται να προχωρήσει στην πώληση των συγκεκριμένων μαχητικών, προκειμένου με το αντίτιμο να χρηματοδοτηθεί το σχεδιαζόμενο πρόγραμμα αναβαθμίσεως 85 μαχητικών F-16 σε επίπεδο V Block 72. Ο χαρακτήρας του «επείγοντος» προκύπτει από την ενημέρωση της Lockheed Martin ότι ο πλέον πρόσφορος τρόπος αποφασιστικής συρρικνώσεως του συνολικού κόστους είναι να υιοθετηθεί ένα «εμπροσθοβαρές» πρόγραμμα αποπληρωμής των δόσεων. Αυτό σημαίνει ότι η ελληνική πλευρά θα πρέπει να καταβάλλει στην πρώτη διετία περί το 1 δισ. $ προκειμένου να παραγγελθεί άμεσα το σύνολο των υποσυστημάτων και συλλογών που θα εγκατασταθούν. Στα επόμενα έτη, οι δόσεις αποπληρωμής θα κυμανθούν σε επίπεδο κάτω των 100 εκατ. $. Δεδομένου ότι το ΥΠΕΘΑ έχει υπολογίσει ότι μπορεί να αφιερώσει στην επομένη δεκαετία περί τα 100 εκατ. ευρώ ετησίως για το πρόγραμμα, το προαναφερθέν σενάριο είναι ανέφικτο. Εάν όμως πωληθούν τα F-16 Block 32, τότε μπορεί να καλυφθεί τουλάχιστον η πρώτη δόση ύψους 500 εκατ. $ για την έναρξη του προγράμματος.
Από επιχειρησιακής απόψεως, το ΓΕΑ προτιμούσε την πώληση 12 μόνο αεροσκαφών στην Κροατία, προς την οποία έγινε σχετική προσφορά, ώστε να διατηρηθεί η 330 Μοίρα με 20 F-16 Block 30 σε ρόλο επιχειρησιακής μεταπτώσεως στον τύπο. Το σενάριο αυτό δεν εξασφάλιζε υψηλό αντίτιμο, όπως επιθυμεί το ΥΠΕΘΑ. Στην ουσία η «διαχείριση» των ελληνικών F-16 Block 30 πέρασε στην Lockheed Martin και βρέθηκε η εναλλακτική λύση των ΗΑΕ, που είναι πρόθυμα να αγοράσουν το σύνολο των 32 αεροσκαφών.
Εφόσον η πώληση στα ΗΑΕ οριστικοποιηθεί σε εύλογο χρονικό διάστημα, εκτιμάται ότι εντός του τρέχοντος έτους θα ανατεθεί σύμβαση για την αναβάθμιση των 85 αεροσκαφών. Το «ξεπούλημα» όμως του 1/5 του στόλου των F-16 προκειμένου να υλοποιηθεί η αναβάθμιση, έχει σοβαρές επιπτώσεις στην μελλοντική δύναμη μαχητικών της ΠΑ. Μέχρι σήμερα, σε μεσοπρόθεσμη βάση σχεδιαζόταν η απόσυρση των 34 μαχητικών F-4E PI 2000, τώρα όμως η ΠΑ θα στερηθεί άμεσα 32 F-16 Block 30. Τοιουτοτρόπως, σε μεσοπρόθεσμη βάση, με την απόσυρση και των Phantom, το σύνολο των μαχητικών της θα περιορισθεί σε μόλις 166!
Σε απόλυτους και σταθερούς αριθμούς, περί το 2030, η Τουρκική Αεροπορία με 366 F-16 και F-35 θα έχει ακριβώς διπλάσιο στόλο μαχητικών! Προκειμένου να βελτιώσει σε εύλογο χρονικό διάστημα την αριθμητική υστέρησή της, η Ελλάδα επιδιώκει την εξασφάλιση 20 F-35 με μίσθωση από τις ΗΠΑ.
Επιμέρους ανάλυση των ικανοτήτων των μαχητικών της ΠΑ, αποκαλύπτει ότι ο ποιοτικός δείκτης μερικώς μόνο θα επηρεασθεί από τα 85 αναβαθμισμένα F-16V με ραντάρ AESA και υποδομή Link 16. Τα 38 F-16 Block 50 που σχεδιάζεται να αναβαθμιστούν σε επίπεδο Block 50 Advanced, θα αποκτήσουν υποδομή Link 16 και συστήματα σκοπευτικών επί κάσκας JHMCS για τους ιπταμένους. Όμως τα 25 Mirage 2000-5Mk2 θα υστερούν σοβαρά λόγω μη διαθέσεως ραντάρ AESA και Link 16 ενώ και ως πλατφόρμες, περιορίζονται κατά βάση σε ρόλο Αναχαιτίσεως. Τα 18 Mirage 2000EGM/BGM περιορίζονται ουσιαστικώς στον ειδικό ρόλο της ναυτικής κρούσεως με πύραυλο αέρος – επιφανείας AM39 Exocet ενώ θα πλησιάζουν στην απόσυρση.
Κατ’ ουσίαν, περί το 2030, στην καλύτερη δυνατή περίπτωση, μόνο τα 123 αναβαθμισμένα F-16 θα είναι ικανά για δικτυοκεντρικές επιχειρήσεις, σε συνεργασία και με τα 20 F-35 που ενδεχομένως αποκτηθούν. Οι προοπτικές δείχνουν ότι η συρρίκνωση του στόλου στο επίπεδο των 150 μαχητικών είναι αναπόφευκτη, με την επίτευξη δυνάμεως 200 μαχητικών να αντιπροσωπεύει σοβαρότατη πρόκληση.
Η ανάγκη «ξεπουλήματος» των F-16 Block 30 προκειμένου να υλοποιηθεί ένα περιορισμένο πρόγραμμα αναβαθμίσεως των υπολοίπων, αντικατοπτρίζει την γενικότερη αποτυχία της κυβερνήσεως Τσίπρα – Καμμένου και στην αμυντική θωράκιση της χώρας. Η καταστροφική πολιτική τους κατά το 2015, που επέφερε καίριο πλήγμα στην οικονομία, οδήγησε σε ανάληψη δυσβάσταχτων υποχρεώσεων με το 3ο Μνημόνιο και διατήρησε την οικονομία σε ύφεση, ανέτρεψε κάθε ελπίδα επιστροφής των αμυντικών δαπανών στην κανονικότητα. Παρενέργεια αυτών είναι η ανατροπή και του υφισταμένου προγραμματισμού από πλευράς Γενικών Επιτελείων, με το πάγωμα σειράς συμβάσεων FOS για την υποστήριξη διαφόρων οπλικών συστημάτων, την απρογραμμάτιστη συρρίκνωση του στόλου μαχητικών προκειμένου να επιτευχθεί αναβάθμιση μέρους των F-16, την ματαίωση του προγράμματος Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής των φρεγατών ΜΕΚΟ 200ΗΝ, το πάγωμα και αβεβαιότητα του προγράμματος ελικοπτέρων ΝΗ-90 κ.λπ.
Για τις αμυντικές ανάγκες της χώρας, δεν επαρκεί μία αεροπορία 50-100 μαχητικών όπως στις περισσότερες κεντροευρωπαϊκές χώρες, που περιορίζονται στο να ρίχνουν «σίδερα» σε ξυπόλητους αντάρτες. Η ΠΑ προορίζεται να αντιμετωπίσει μία σύγχρονη αεροπορία η οποία παρά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει, εκσυγχρονίζεται με σταθερούς ρυθμούς βάσει στρατηγικού προγραμματισμού. Στην Ελλάδα σήμερα, η αντιμετώπιση της απειλής βασίζεται σε ευχολόγια για ματαίωση της πωλήσεως F-35 στην Τουρκία από την κυβέρνηση Τραμπ, αβάσιμες διαρροές από το περιβάλλον του ΥΕΘΑ για δήθεν προμήθεια μεταχειρισμένων F-15 και σε εναπόθεση των ελπίδων σε ένα νέο «Σχέδιο Μάρσαλ» από πλευράς ΗΠΑ, που θα εξασφαλίσει «τζάμπα» κάποια λίγα F-35.
