Από Σάββας Δ. Βλάσσης
Το 2017 που ανακηρύχθηκε έτος Εθνοφυλακής και εφεδρείας από τον ΥΕΘΑ Π. Καμμένο, δεν μπορεί να θεωρηθεί παρά σωστή πρωτοβουλία. Το ζήτημα είναι αν απ’ όλη την ενέργεια και επιτελική σκέψη που αφιερώθηκε σε αυτό το κεφάλαιο, θα ληφθούν μέτρα ώστε να επέλθουν σοβαρές βελτιώσεις. Διότι το αποτέλεσμα, δεν αναμένει κανείς να φανεί με την λήξη του έτους αλλά στο εγγύς μέλλον, από τις επόμενες ηγεσίες του ΓΕΣ.
Μιλώντας επί του θέματος στο πλαίσιο συναντήσεως με τους διαπιστευμένους συντάκτες στο ΥΠΕΘΑ στις 22 Δεκεμβρίου, ο Α/ΓΕΣ Αντιστράτηγος Αλκιβιάδης Στεφανής ανέφερε ως σημαντικότερη εξέλιξη την συγκρότηση της Διευθύνσεως Εθνοφυλακής στο ΓΕΣ τον παρελθόντα Απρίλιο, με διευθυντή ταξίαρχο. Ο Α/ΓΕΣ ανέφερε ότι προηγουμένως, για τους 14.000 περίπου Εθνοφύλακες λειτουργούσε στο ΓΕΣ ένα απλό γραφείο, δηλαδή υπήρχε υποβαθμισμένη «εκπροσώπηση» της Εθνοφυλακής, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατό να αναδειχθούν τα ζητήματά της. Ο Α/ΓΕΣ αναφέρθηκε ενδεικτικώς σε ενέργειες όπως σκέψεις για μερική επάνδρωση συνοριακών φυλακίων στην Ήπειρο και την Δυτική Μακεδονία από εθνοφύλακες, στην χορήγηση νέου οπλισμού που αντικατέστησε φθαρμένο και στην έμφαση στην βελτίωση της εκπαιδεύσεως με νέα σενάρια και μαθήματα. Το τελευταίο κομμάτι αναλήφθηκε από Κινητές Ομάδες Εκπαιδεύσεως των Ειδικών Δυνάμεων –αν και όχι σε καθολικό βαθμό– ώστε να μεταφερθεί στους εθνοφύλακες ευρύτερο φάσμα γνώσεων – παραστάσεων και να καθιερωθούν ασκήσεις με πιο απαιτητικά σενάρια, ούτως ώστε το τυπικό πρόγραμμα εκπαιδεύσεως να εμπλουτισθεί και να μην υπάρχει «ρουτίνα».
Η Εθνοφυλακή είναι οι ντόπιοι άνδρες και οι μονάδες που θα κληθούν να αμυνθούν σε συγκεκριμένες περιοχές και η ηγεσία βρίσκεται σε φάση επεξεργασίας νέας αντιλήψεως περί αυτής. Η κύρια πρόκληση πάντως, είναι να επιτευχθεί μεγαλύτερη προσέλευση εθνοφυλάκων τα Σαββατοκύριακα που διεξάγεται η εκπαίδευση, διότι εάν αυτή εξακολουθήσει να κυμαίνεται σε χαμηλά επίπεδα, τότε το αποτέλεσμα δεν θα μπορεί να χαρακτηρισθεί ουσιώδες. Όλοι αντιλαμβάνονται ότι το κυριότερο στοιχείο για να επιτευχθεί αυτό, είναι η παροχή κινήτρων, τα οποία όμως άπτονται της πολιτικής βουλήσεως ώστε να θεσπιστούν. Κι επειδή εδώ πλέον περνάμε στο κομμάτι των οικονομικών, καθίσταται αντιληπτή η βασική αιτία για την ανυπαρξία πολιτικής βουλήσεως.
Ο Α/ΓΕΣ δεν ανέφερε κάτι σχετικώς με την εφεδρεία. Τον μεγάλο όγκο δηλαδή των κληρωτών που μετά την απόλυσή τους εντάσσονται σε Αποστολές Συμπληρώσεως και σε Επιστρατευόμενες Μονάδες. Εδώ δεν μιλάμε για μερικές χιλιάδες αλλά για μερικές εκατοντάδες χιλιάδες άτομα. Και αν για την Εθνοφυλακή συγκροτήθηκε πλέον Διεύθυνση στο ΓΕΣ, η εφεδρεία «εκπροσωπείται» από την Διεύθυνση Επιστρατεύσεως του ΓΕΣ. Ασχέτως του αν αυτή επαρκεί, στην προκειμένη περίπτωση αυτή είναι που ανέλαβε να συλλέξει προτάσεις από φορείς, σωματεία και εκπροσώπους εφέδρων, ώστε να αξιολογηθούν και να διαπιστωθεί ποιες εξ αυτών είναι δυνατόν να υλοποιηθούν. Δύο τέτοιες συσκέψεις πραγματοποιήθηκαν στην διάρκεια του 2017, χωρίς να είναι σαφής ακόμη μια βασική δέσμη ιδεών που αντιμετωπίζει θετικά η ηγεσία.
Και εδώ όμως, διαπιστώνεται εύκολα ότι η ουσιαστική βελτίωση της εφεδρείας, μέσω τακτικότερων και ποιοτικώς βελτιωμένων μετεκπαιδεύσεων, εξαρτάται από την διάθεση πόρων. Εφόσον τα κονδύλια ετησίως που αφιερώνονται για προσκλήσεις και μετεκπαιδεύσεις εφέδρων είναι συμβολικά, δεν μπορεί να αναμένει η ηγεσία κάτι ουσιαστικό. Ρυθμοί προσκλήσεως 2-3.000 εφέδρων ετησίως προς μετεκπαίδευση, επί συνόλου 300.000, δεν μπορούν να κριθούν ικανοποιητικοί, ιδίως δε αν οι προσκλήσεις δεν είναι στοχευμένες σε σύνολα μονάδων.
Η 9μηνη στρατιωτική θητεία, η οποία από το 2010 αποδίδει στην εφεδρεία περίπου ανεκπαίδευτους κληρωτούς, σε συνδυασμό με την αυξημένη μετανάστευση των νέων, έχουν άκρως αρνητικές συνέπειες για το γενικότερο επίπεδο της εφεδρείας. Όση διάθεση κι αν έχει η Διεύθυνση Επιστρατεύσεως και το ΓΕΣ γενικότερα, η κινητήριως δύναμη στην εφεδρεία δεν θα παύσει να είναι η διάθεση αξιόλογων κονδυλίων, διότι πλέον ο αριθμός των ελλιπώς εκπαιδευμένων εφέδρων αυξάνεται διαρκώς. Όταν όμως ο λειτουργικός προϋπολογισμός του ΓΕΣ συρρικνώνεται χρόνο με τον χρόνο, δεν υπάρχουν περιθώρια αισιοδοξίας.
Τα ανωτέρω, καταδεικνύουν ότι το μείζον ζήτημα της διατηρήσεως αξιόπιστης Εθνοφυλακής και εφεδρείας για τον Στρατό Ξηράς, δεν παύει να είναι κατά βάση οικονομικό. Κίνητρα για ενεργοποίηση περισσοτέρων εθνοφυλάκων και τακτικότερες προσκλήσεις μετεκπαιδεύσεως μεγαλύτερου αριθμού εφέδρων, συνεπάγονται διάθεση αυξημένων κονδυλίων.
Σε τελική ανάλυση, κατά την κρίση μας, δύο είναι οι βασικές και περίπου αυτονόητες προτάσεις που παραμένουν υπό τις παρούσες συνθήκες, συνδυάζοντας γενικότερα οφέλη αλλά και το μικρότερο δυνατό οικονομικό κόστος με ικανοποιητική απόδοση για την Εθνοφυλακή και την εφεδρεία: η αύξηση της στρατιωτικής θητείας σε 18 μήνες και η υποχρεωτική κατάταξη των κληρωτών στην ηλικία των 18 ή 19 ετών. Ειρωνικό μεν, αλλά από εκεί ξεκινούν όλα: από την στρατιωτική θητεία. Αμφότερες οι προτάσεις, θεωρούνται αδιανόητες από την πολιτική ηγεσία και για να είμαστε ρεαλιστές, από το σύνολο του πολιτικού κόσμου. Συνεπώς, δεν είναι δυνατόν να αναμένεται αποφασιστικής σημασίας πρόοδος, παρά μόνο ημίμετρα και δημόσιες σχέσεις, στοιχεία τα οποία άλλωστε κυριάρχησαν το 2017.
